۱۷ روش مؤثر جلوگیری از جلبک زدن مخزن آب + نکات تخصصی

جلوگیری از جلبک زدن مخزن آب

چرا مخزن آب شما جلبک می‌زند؟ جلوگیری از جلبک زدن مخزن آب

جلوگیری از جلبک زدن مخزن آب ” جلبک‌ها موجودات میکروسکوپی هستند که برای رشد فقط به سه چیز نیاز دارند:

  1. نور
  2. آب و مواد مغذی (فسفر و نیتروژن).

وقتی مخزن در معرض نور مستقیم خورشید قرار می‌گیرد، حتی مقدار خیلی کم نور عبوری از درزها کافی است تا جلبک سبز شود. بسیاری فکر می‌کنند فقط مخزن‌های شفاف جلبک می‌زنند، اما حتی مخزن‌های تیره‌رنگ پلی‌اتیلن هم اگر در آفتاب باشند بعد از ۶-۸ ماه سبز می‌شوند. گرد و غبار، برگ درخت، مدفوع پرندگان و باران اسیدی هم مواد مغذی را وارد مخزن می‌کنند.

در نتیجه اولین و مهم‌ترین قدم برای جلوگیری از جلبک زدن مخزن آب، حذف همزمان نور و مواد مغذی است.

بهترین مکان برای نصب مخزن آب (دور از نور مستقیم)

مهم‌ترین عامل رشد جلبک نور خورشید است. مخزن را حتماً در سایه کامل نصب کنید؛ زیر سایه‌بان، داخل موتورخانه یا حتی زیر زمین. اگر مجبورید در حیاط نصب کنید، دورترین نقطه از نور مستقیم صبح و عصر را انتخاب کنید. تجربه نشان داده مخزن‌هایی که فقط ۲-۳ ساعت در روز نور مستقیم می‌گیرند، تا ۸۰٪ کمتر جلبک می‌زنند. در شهرهای گرمسیری مثل جنوب ایران این موضوع حیاتی‌تر است.

پوشاندن کامل مخزن با عایق یا کاور مخصوص

ساده‌ترین و ارزان‌ترین راه، استفاده از کاورهای ضد UV مخصوص مخزن است. این کاورها نور را ۹۹٪ بازتاب می‌دهند و دمای آب را هم پایین نگه می‌دارند.

حتی می‌توانید دور مخزن را با پشم سنگ یا فوم عایق بپوشانید و روی آن ورق گالوانیزه رنگی بزنید. هزینه این کار برای مخزن ۱۰۰۰ لیتری کمتر از ۸۰۰ هزار تومان است اما تا ۵-۷ سال خیالتان راحت می‌شود.

انتخاب مخزن تیره یا مات به جای شفاف

مخزن‌های شفاف و نیمه‌شفاف برای مشاهده سطح آب راحت هستند اما جلبک را دعوت می‌کنند! مخزن‌های سه‌لایه تیره (مشکی یا آبی تیره) بهترین انتخاب هستند. لایه بیرونی این مخزن‌ها ضد UV است و نور را تقریباً صفر می‌کند. برندهای معتبر مثل پلاستونیک، تهران پلیمر و طبرستان مدل‌های «آنتی جلبک» دارند که لایه داخلی‌شان هم ضدمیکروب است.

نصب سایبان یا سقف اختصاصی بالای مخزن

اگر امکان جابه‌جایی ندارید، یک سایبان فلزی یا پلی‌کربنات مات با فاصله ۵۰ سانتی‌متر بالای مخزن بزنید. این کار علاوه بر حذف نور، از گرم شدن بیش از حد آب در تابستان هم جلوگیری می‌کند. سایبان‌های آماده در بازار از ۱/۵ میلیون شروع می‌شوند و تا ۱۰ سال عمر می‌کنند.

استفاده از رنگ ضد جلبک مخصوص مخازن پلی‌اتیلن

رنگ‌های نانو ضد جلبک (مثل برند نانوسان یا اکسی‌رنگ) وجود دارند که بعد از شستشوی کامل مخزن، روی دیواره داخلی اسپری می‌شوند. این رنگ‌ها تا ۳-۴ سال از چسبیدن جلبک جلوگیری می‌کنند. هزینه یک مخزن ۲۰۰۰ لیتری حدود ۱/۲ تا ۲ میلیون تومان است اما ارزشش را دارد.

کلرزنی دوره‌ای؛ روش قدیمی اما هنوز مؤثر

هر ۳-۶ ماه یکبار به ازای هر ۱۰۰۰ لیتر آب، یک قرص کلر ۷۰٪ (معروف به قرص کلر استخر) داخل مخزن بیندازید. کلر باقی‌مانده ۰/۵-۱ ppm کاملاً برای جلوگیری از جلبک کافی است و برای آشامیدن هم بی‌خطر است (استاندارد WHO تا ۵ ppm را مجاز می‌داند). فقط یادتان باشد ۲۴ ساعت بعد از کلرزنی، آب شیر خانه را ۱-۲ دقیقه باز کنید تا کلر اضافی خارج شود.

جلوگیری از جلبک زدن مخزن آب

نصب فیلتر UV (اشعه ماوراءبنفش) در مسیر ورودی یا خروجی

دستگاه‌های UV کوچک خانگی (۱۰-۲۰ وات) که مخصوص مخزن طراحی شده‌اند، تمام جلبک و باکتری را در چند ثانیه می‌کشند. این روش گرون‌تر است (از ۴ میلیون به بالا) ولی کاملاً خودکار و بدون نیاز به مواد شیمیایی است. برای خانه‌های ویلایی شمال که رطوبت بالاست عالی عمل می‌کند.

 شستشوی دوره‌ای مخزن؛ هر چند وقت یکبار؟

حداقل سالی دو بار (بهار و پاییز) مخزن را کاملاً خالی و با وایتکس رقیق (۱ به ۱۰۰) بشویید. اسید سیتریک یا جوش شیرین هم برای پاکسازی جلبک‌های چسبیده عالی هستند. بعد از شستشو حتماً ۳-۴ بار آب‌کشی کنید تا بوی وایتکس نماند.

بستن کامل درب و نصب توری استیل روی ورودی‌ها

بسیاری از جلبک‌ها از راه هوا و حشرات وارد می‌شوند. درب مخزن باید کاملاً کیپ باشد و واشر سالم داشته باشد. روی لوله ورودی و خروجی هوا هم توری استیل ریز (مش ۱۰۰) نصب کنید تا گرد و غبار و حشره وارد نشود.

کاهش مواد مغذی با فیلتر کربن فعال

اگر آب منطقه‌تان فسفر و نیتروژن بالایی دارد (مثل مناطق کشاورزی)، یک فیلتر کربن فعال قبل از ورود به مخزن نصب کنید. این فیلتر مواد آلی را جذب می‌کند و غذای جلبک را قطع می‌کند.

استفاده از مس سولفات (کات کبود) به مقدار خیلی کم

روش سنتی روستایی: هر ۶ ماه یکبار ۱ گرم کات کبود به ازای هر ۱۰۰۰ لیتر آب داخل مخزن بریزید. مس برای جلبک کشنده است ولی برای انسان در این غلظت بی‌خطر است. فقط دقیق وزن کنید که بیشتر نریزید.

خنک نگه داشتن آب مخزن در تابستان

هرچه دمای آب بالاتر باشد، جلبک سریع‌تر رشد می‌کند. دمای ایده‌آل زیر ۲۵ درجه است. مخزن را در جای خنک نگه دارید و اگر در پشت‌بام است، حتماً عایق حرارتی دور آن بپیچید.

تعویض دوره‌ای آب مخزن (چرخش آب)

آب راکد بهترین محیط برای جلبک است. سعی کنید هر ۲-۳ ماه یکبار مخزن را کاملاً خالی کنید و دوباره پر کنید. در آپارتمان‌ها که مصرف بالاست این اتفاق خودبه‌خود می‌افتد اما در ویلا و باغ این نکته مهم است.

جلوگیری از جلبک زدن مخزن آب

استفاده از جلبک‌کُش‌های طبیعی و ارگانیک

روغن درخت چای، عصاره گریپ‌فروت یا پراکسید هیدروژن ۳٪ (آب اکسیژنه) به مقدار خیلی کم (۵ میلی‌لیتر به ازای ۱۰۰۰ لیتر) کاملاً طبیعی و بی‌خطر هستند و جلبک را می‌کشند.

نصب سنسور سطح آب برای جلوگیری از سرریز و آلودگی

سرریز شدن مخزن باعث ورود برگ و گرد و خاک می‌شود. فلوتر برقی یا مکانیکی خوب نصب کنید تا وقتی مخزن پر شد، پمپ خاموش شود.

 چک‌لیست ماهانه جلوگیری از جلبک زدن مخزن

هر ماه یکبار دور مخزن بگردید:

  1. درب کیپ است؟
  2. کاور سالم است؟
  3. توری‌ها پاره نشده؟
  4. رنگ مخزن پوسته نشده؟
  5. آب بو نمی‌دهد؟

این ۱۰ دقیقه می‌تواند ۱۰ میلیون هزینه جلبک‌زدایی در سال را صرفه‌جویی کند.

کدام روش‌ جلوگیری از جلبک زدن مخزن آب را همین امروز شروع کنید؟

برای ۹۰٪ خانه‌های ایرانی ترکیب این ۴ کار معجزه می‌کند:

  • مخزن تیره آنتی‌جلبک بخرید یا کاور ضد UV بزنید
  • مخزن را در سایه کامل بگذارید
  • سالی دوبار شستشو + کلرزنی بدهید
  • درب و توری‌ها را چک کنید

جمع‌ بندی

جلوگیری از جلبک زدن مخزن آب واقعاً کار سختی نیست؛ فقط باید همزمان سه عامل اصلی یعنی نور، گرما و مواد مغذی را قطع کنید. بهترین و دائمی‌ترین روش‌ها همین چهار کار ساده است:
۱) مخزن را در سایه کامل و خنک بگذارید یا با کاور ضد UV بپوشانید،
۲) از مخزن سه‌لایه تیره و آنتی‌جلبک استفاده کنید،
۳) سالی دو بار شستشوی کامل با وایتکس رقیق + کلرزنی سبک انجام بدهید،
۴) درب، توری و فلوتر را همیشه سالم نگه دارید.

با هزینه‌ای کمتر از دو میلیون تومان می‌توانید تا ۸-۱۰ سال خیالتان از بابت جلبک زدن مخزن آب راحت باشد.

دیگر نه آب بدبو می‌شود، نه مجبورید هر سال میلیون‌ها تومان هزینه اسیدشویی و تخلیه بدهید. همین امروز یکی دو تا از این روش‌ها را شروع کنید؛ سلامتی خانواده و طعم خوب آب ارزشش را دارد!

سوالات متداول (FAQ)

  1. آیا مخزن فلزی هم جلبک می‌زند؟
    بله، ولی خیلی کمتر از پلی‌اتیلن. چون فلز نور را عبور نمی‌دهد ولی اگر زنگ بزند و مواد آلی وارد شود جلبک رشد می‌کند.
  2. جلبک برای سلامتی خطرناک است؟
    جلبک ساده معمولاً بی‌خطر است ولی بعضی گونه‌ها (سیانوباکتری) سم تولید می‌کنند که باعث مشکلات کبدی می‌شود.
  3. آیا می‌شود جلبک را با نمک خوراکی از بین برد؟
    خیر. نمک برای جلبک آب شیرین تقریباً بی‌اثر است.
  4. بهترین برند مخزن ضد جلبک در ایران کدام است؟
    پلاستونیک، تهران پلیمر یاران، روتانا و طبرستان مدل‌های آنتی باکتریال و آنتی جلبک خوبی دارند.
  5. اگر مخزن سبز شد چه کنیم؟
    اول کاملاً خالی کنید، با وایتکس ۱:۱۰۰ بشویید، ۲۴ ساعت بماند، بعد ۵-۶ بار آب‌کشی کنید و راه‌های پیشگیری را اجرا کنید.
Picture of پلیمر روشان

پلیمر روشان

ارائه محصولاتی با کیفیت به همراه خدمات معتبر

مطالب مرتبط