پلی اتیلن (PE) را می‌توان جزو ترموپلاستیک‌هایی که جوشکاری آن نسبتاً آسان است قرار داد زیرا می‌توان با حرارت آن را ذوب کرده و به شکل دلخواه تغییر دهید. پلی اتیلن در برابر ضربه مقاوم است همچنین دارای مقاومت سایشی استثنایی، استحکام کششی بالا و قابل ماشین‌کاری است و آب را کم جذب می‌کند. اصلی ترین موضوعی که در مورد اجرا و بکارگیری لوله های پلی اتیلن مطرح می‌شود، مربوط به روش جوشکاری لوله ها و اتصالات آن می‌باشد. جوشکاری لوله پلی اتیلن و اتصالات پلی اتیلن دارای روش های مختلفی است که در ادامه مطلب به بررسی و راهنمای انواع روش های جوشکاری گرمایی و اتصالات مکانیکی پرداخته می‌شود.
جوشکاری لوله و اتصالات پلی اتیلن
پلی اتیلن یکی از ساده ترین، ارزان ترین و پر مصرف ترین مواد پلاستیکی در جهان می‌باشد. استفاده از لوله های پلی اتیلن به دلیل ویژگی های منحصر به فردی چون قیمت مناسب، کیفیت بالا، طول عمر زیاد، سهولت در نصب و اجرا و.. جایگزین لوله های فلزی گذشته شده اند.
مهم‌ترین نکته در جوشکاری لوله و اتصالات پلی اتیلن استفاده از مدل جوشکاری کم به زیاد است؛ یعنی باید میله یا لوله پلی اتیلن با چگالی کم (LDPE) را به پلی اتیلن با چگالی بالا (HDPE) متصل کنید. مدل جوشکاری لوله پلی اتیلن زیاد به کم برای این پلیمر امکان‌پذیر نیست؛ چرا که با افزایش چگالی، شکستن مولکول‌های پلیمر در حین جوشکاری سخت‌تر بوده و اگر مولکول ها با یک سرعت شکسته نشوند، نهایتا خوب به هم متصل نمی‌شوند. برای جوشکاری لوله‌های پلی اتیلن باید اصول و تکنیک‌های خاصی رعایت شود.
جوشکاری لوله و اتصالات پلی اتیلن اغلب به شیوه لب به لب یا Butt fusion انجام می‌پذیرد. در اتصالات حاصل از این نوع جوش، کیفیت جوشکاری و بازده آن بستگی به مهارت و توانایی جوشکار، تناسب و کارآیی مناسب دستگاه جوش و تجهیزات مربوطه و میزان رعایت اصول و قوانین جوشکاری دارد.
انواع روش های جوشکاری لوله پلی اتیلن
مهم ترین موضوعی که درباره لوله های پلی اتیلن مطرح می‌شود، مربوط به روش جوشکاری لوله ها و اتصالات آن می‌باشد. به طور کلی جوشکاری لوله های پلی اتیلنی به دو شکل الکتروفیوژن و فیوژن جوشی صورت می‌گیرد. البته لازم به ذکر است که روش های دیگری نیز برای جوشکاری استفاده می‌شود اما کاربرد پایینی دارد.
روش های جوشکاری کاملا امن و مطابق با استانداردها هستند، همچنین وسایلی که برای جوشکاری لوله های پلی اتیلن استفاده می شود، متفاوت است. به طور کلی دو روش اصلی برای اتصال لوله های پلی اتیلن وجود دارد:
- روش سرد: روش سرد به صورتی مکانیکی از اتصالات فیتینگ استفاده می‌شود و می‌توان اتصالات و لوله ها را تا اندازه 125 میلیمتر بهم وصل کرد.
- روش گرم: با استفاده از ماشین جوشکاری و اپراتوری عملیات جوش انجام می‌پذیرد که به آن الکتروفیوژن نیز می گویند.
در هر دو روش شیوه اتصال و قوانین جوش متفاوت است. در واقع روش های مختلفی با دستگاه های متفاوت برای جوش لوله های پلی اتیلن وجود دارد. اما دستگاه جوش لب به لب یا همان فیوژن، دستگاه جوش الکتروفیوژن و دستگاه جوش اکسترودر از مهم ترین و اصلی ترین دستگاه های جوش برای جوش لوله های پلی اتیلن هستند.
انواع دستگاه جوش پلی اتیلن
جوش لوله های پلی اتیلن نقش بسیار مهمی در صنعت لوله کشی و انتقال سیالات دارد، همچنین دستگاه‌ها و لوازم جوشکاری باکیفیت و استاندارد، بر کیفیت و استحکام جوش ایجادشده تاثیر می‌گذارد. این دستگاه‌ها به سه دسته اصلی تقسیم می شوند که هر کدام با امکانات و کاربرد های خاص خود و با توجه به نیاز ها و شرایط پروژه انتخاب می شوند. برای جوشکاری پلی اتیلن از سه نوع دستگاه استفاده می شود:
- دستگاه جوش بات فیوژن (جوش لب به لب)
- دستگاه جوش الکتروفیوژن
- دستگاه جوش اکسترودر
کنترل های قبل از جوشکاری
- کالیبره بودن دستگاه جوش الکتروفیوژن
- کنترل حلال و پارچه مورد استفاده
- عمود بودن سطح برش لوله
- سالم بودن لوله و اتصال و نداشتن هر عیبی از جمله دو پهنی دهانه لوله، برآمدگی، شیار، فرورفتگی، خراش و حفره
بخش اول: روش اتصال لوله پلی اتیلن با جوشکاری گرمایی
روش اتصال دو لوله پلی اتیلن با جوشکاری گرمایی اصول مشخصی دارد. در ابتدا سطوح تا دمای مشخص حرارت داده می‌شوند تا سپس فرایند هم‌جوشی آنها به یکدیگر با اعمال نیروی کافی صورت گیرد. این نیرو سبب می‌شود فصل مشترک ذوب شده جریان یابد و دو طرف لوله از نظر ریزساختاری با یکدیگر مخلوط شوند. در نهایت، پس از ترکیب کامل و سردشدن نقطه اتصال، جوش لوله پلی اتیلن حاصل خواهد شد. چندین روش متداول برای اتصال لوله های پلی اتیلن با جوشکاری گرمایی در صنایع وجود دارد که در ادامه توضیحاتی درباره نحوه انجام آن ارائه می‌دهیم.
1- جوشکاری الکتروفیوژن
جوشکاری الکتروفیوژن یک روش ساده برای اتصال لوله‌های پلی اتیلنی در شرایطی است که امکان جوش لب به لب (بات فیوژن) وجود ندارد، مانند مواردی که باید دریچه‌ها، آرنج‌ها و سه راهی‌ها اضافه شود. در این روش از اتصالات الکتروفیوژن استفاده می‌شود که دارای یک سیم پیچ گرمایش الکتریکی است که پلاستیک اتصالات و لوله را ذوب می‌کند و باعث می‌شود که آنها با هم ترکیب شوند.
در این روش از جریان برق برای گرم کردن دوسر لوله استفاده می‌شود. این روش دارای یک سیم پیچ گرمایش الکتریکی است و به وسیله ی آن پلاستیک اتصالات و لوله ها ذوب شده و به هم متصل می‌شود.
اگر می‌خواهید الکتروفیوژن کارآیی و اثربخشی مطلوبی داشته باشد، باید مراحل آماده‌سازی سطوح اتصال را به درستی انجام دهید و از تماس درست سطوح جوش در روند جوش و سرمایش اطمینان حاصل کنید. به همین منظور ابتدا سطح لوله ها خراش داده می‌شود تا لایه اکسیداسیون روی سطح برداشته شود. در روند جوشکاری نیز از گیره‌های لوله یا روشهای تأیید شده‌ی دیگری به منظور مهار، تراز کردن و آرایش مجدد لوله‌ها استفاده می‌شود؛ این روش تنها نوع اتصال است که برای انتقال خطوط گاز مورد تایید می‌باشد.
مراحل جوشکاری الکتروفیوژن
مراحل جوشکاری الکتروفیوژن به ترتیب شامل موارد زیر است :
1- تراش دادن و تمیز سازی دو سطح لوله
2- علامتگذاری
3-هم راستا قرار دادن لوله و قطعه اتصالی
4_ اتصال جریان برق
5- خنک سازی محل جوش و جداسازی گیره‌ها
2- جوش لب به لب (بات فیوژن)
به جرئت می‌توان گفت مشهورترین و پرکاربردترین فرایند اتصال جوشی پلی اتیلن، جوش لب به لب است. جوش لب به لب این قابلیت را دارد که اتصالی دائم، ارزان، پربازده و مستحکم ایجاد کند. جوش لب به لب (بات فیوژن) شامل حرارت دادن همزمان انتهای دو قطعه لوله و اتصالات است که باید به هم متصل شوند، تا زمانی که حالت مذاب در هر سطح تماس حاصل شود. سپس دو سطح تحت فشار کنترل شده کنار هم قرار می‌گیرند و برای مدتی خنک می‌شوند تا یک اتصال فیوژن همگن تشکیل شود. اتصال حاصل کاملاً در برابر بارهای پایانی مقاوم است و در صورتی که به لوله فشار وارد شود، عملکرد خوبی دارد.
مراحل جوشکاری لب به لب لوله پلی اتیلن
اتصال لوله های پلی اتیلن با جوش لب به لب در ۶ مرحله اصلی انجام می‌شود که به شرح زیر است:
- آماده سازی لوله ها: که شامل تمیزکاری دقیق از دو سر لوله و قرار دادن آنها در گیره های مخصوص می‌شود.
- هم راستا کردن لوله ها: در این مرحله باید مطمئن شوید که ایجاد هم راستایی دقیق بین دو سر لوله به خوبی انجام شده است.
- قرار دادن لوله ها به شکل مطلوب: حالا دو سر لوله به گونه ای که سطوح آنها تمیز و خالی از هر گونه مواد خارجی باشد، در کنار یکدیگر قرار داده می‌شوند.
- ذوب کردن سرهای لوله: در این مرحله از جوشکاری پلی اتیلن، فرایند ذوب کردن بخش های سری لوله انجام می‌شود.
- اعمال نیروی جوش: نیروی جوش به محلی که باید اتصال صورت گیرد، وارد می‌شود که حتماً باید مطابق با استاندارد و مقررات صنعتی صورت پذیرد.
- نگه داشتن تحت فشار: در مرحله آخر دو سر لوله تا زمانی که فصل مشترک جوش به صورت کامل خنک شود، تحت فشار نگه داشته می‌شوند.
3- جوش اکستروژن
این روش معمولا جهت انجام اتصالات لوله‌های پلی اتیلن با سایز بزرگتر از ۸۰۰ میلیمتر، اتصال لوله‌های پلی اتیلن به منهول و نیز ساخت اتصالات دستساز مورد استفاده قرار می‌گیرد. به این صورت که ابتدا لبه‌های دو لایه یا لوله‌های پلی اتیلن را با کمک سشوار حرارت می‌‌دهند. سپس توسط دستگاه اکسترودر دستی مواد مذاب پلی‌اتیلن را در بین دو لبه تزریق می‌کنند. قطعا در این روش مهارت و دقت جوشکار بسیار حائز اهمیت است. باید دانست با اینکه جوش اکسترودر بهترین روش اتصال لوله‌های پلی اتیلن از لحاظ آب‌بندی و مقاومت مکانیکی است. اما نسبت به دیگر شیوه‌ها زمانبرتر است. همچنین قابل اجرا در قطرهای کوچک لوله پلی اتیلن نخواهد بود.
4- جوشکاری سوکتی
سومین روشی که قصد معرفی آن داریم، اتصال لوله پلی اتیلن با جوش سوکتی است که شامل انواع گوناگونی از ترکیبات مانند سه راهی، ضربدر و زانویی است. این فرایند همانند اتصالات پیچی معمولاً برای لوله‌هایی با ابعاد کوچک استفاده می‌شود. اما با این حال، از نظر استحکام و جلوگیری از نشت، کاملاً تضمین شده و یکی از روشهای محبوب جوشکاری پلی اتیلن است. در این روش اتصال نیز ابتدا سطح خارجی انتهای لوله و سطح داخلی اتصال سوکتی حرارت داده می‌شوند.
وقتی دو طرف اتصال به درجه‌‌حرارت ذکرشده در استاندارد رسیدند، انتهای لوله به درون اتصال سوکتی وارد می‌شود تا پس از خنک‌شدن فصل مشترک، اتصال نهایی حاصل شود. در مراحل بعدی، نوبت به بازرسی الگوی جوش و اطمینان از کیفیت اتصال می‌رسد. برای اجرای صحیح جوشکاری سوکتی پلی اتیلن، باید از تجهیزات مکانیکی مطلوب استفاده نمود. این تجهیزات به منظور نگه‌داشتن لوله و اتصالات در جای درست استفاده می شوند.
مراحل جوشکاری سوکتی لوله پلی اتیلن
برای انجام جوش سوکتی، مراحل کلی زیر را دنبال کنید:
1. سر لوله و سطح داخلی قطعه اتصالی را بخوبی تمیز کنید.
2. ته لوله را گونیا کنید و آماده سازید.
3. قطعات را حرارت دهید.
4. قطعات را به هم متصل کنید.
5. فرصت دهید تا قطعات خنک شوند.
5- جوشکاری زینی
جوش زینی یک تکنیک متعارف جوشکاری است که برای اتصال‌دهی یک قطعه زینی به دیواره لوله پلی اتیلن استفاده می‌شود. در این روش به کمک دستگاه جوش زینی، سطح خارجی هر دو لوله با گرم کننده مقعر و سطح مشترک اتصال نوع «زینی» با گرم کننده محدب، گرم می‌شود تا زمانیکه هر دو سطح به دمای جوش مناسب برسند.
مراحل جوشکاری زینی
اساساً در حالت عادی، 8 گام متوالی برای ایجاد یک اتصال جوش زینی وجود دارد:
1. سطح لوله را در محل مورد نظر برای قرار گرفتن اتصال زینی، تمیز کنید.
2. رابط‌های گرم کننده زینی با اندازه مناسب را نصب کنید.
3. دستگاه جوش زینی را روی لوله نصب کنید.
4. سطوح لوله و اتصالات را طبق دستورالعمل‌های توصیه شده، آماده سازی کنید.
5. قطعات را هم راستا نمایید.
6. لوله و اتصال زینی را حرارت دهید.
7. قطعات را روی هم بفشارید و ثابت نگهدارید.
8. اتصال را خنک کرده و دستگاه جوش را بردارید.
بخش دوم: روش اتصال لوله پلی اتیلن با جوشکاری مکانیکی
بعضی از سامانه های لوله کشی که برای کاربرد های خاص مانند تخلیه فاضلاب بهداشتی و مسیرهای هواکش به کار می‌روند؛ را می‌توان با اتصالات مکانیکی به هم پیوند داد. مشابه آنچه در روشهای جوشکاری گرمایی وجود دارد، انواع مختلفی از اتصالات مکانیکی و روشهای مربوطه وجود دارند. این بخش شامل توضیح مختصری درباره این نوع اتصالات است.
اسمبلی مکانیکی مستلزم استفاده از اتصالاتی است که عموماً بر اساس اصل فشرده‌سازی کار می‌کند تا مواد مختلف را به هم متصل کند. معمولاً برای اتصالات پلی اتیلن به لوله یا اتصال مواد مختلف، یا در شرایطی که امکان فیوژن (جوش) وجود ندارد، از این برای جوشکاری پلی اتیلن استفاده می‌شود.
۱- کوپلینگ‌های فشاری مکانیکی
اولین دسته از اتصالات مکانیکی که قصد معرفی آنها را داریم، کوپلینگ‌های فشاری هستند. این نوع اتصالات مکانیکی معمولاً شامل بدنه، مهره فشاری رزوه شده، رینگ یا اورینگ ضد نشتی الاستومری، یک لایی فلزی و در بعضی مواقع یک رینگ لوله‌گیر هستند. رینگ‌های ضد نشتی و لوله‌گیر موقع فشرده‌شدن دور لوله را به شکل مستحکمی می‌گیرند تا نوعی عایق بدون درز و تحت فشار ایجاد شود.
اجزای کوپلینگ‌های مکانیکی فشاری
اتصالات کوپلینگ فشاری را می‌توان در شبکه انتقال آب و گاز با ابعاد ۲ اینچ در مقیاس IPS یا پایین‌تر مشاهده کرد. یکی از مواردی که در روش اتصال لوله پلی اتیلن با کوپلینگ فشاری اهمیت دارد، نوع کوپلینگ است. به طور کلی ۳ نوع اتصالات کوپلینگ فشاری در بازار وجود دارد:
اتصالات کوپلینگ فشاری که صرفاً عایق‌بندی اتصال را تأمین می‌کنند.
اتصالاتی که عایق‌بندی به همراه مقداری مهار در برابر بیرون کشیده‌شدن را فراهم می‌کنند.
اتصالات کوپلینگ فشاری که سببِ عایق‌بندی کامل با مهار کامل در برابر بیرون کشیده شدن می‌شوند.
در بیشتر کوپلینگ‌های فشاری، کمی مقاومت در برابر بیرون کشیده‌شدن دیده می‌شود که از میزان تنش تسلیم لوله‌های پلی‌اتیلن بالاتر است. از این رو برای ثابت نگه‌داشتن دیواره داخلی لوله پلی اتیلن، در موقعیت زیر رینگ، از لایی فلزی استفاده شود. وجود لایی فلزی در اغلب کاربردها برای جلوگیری از خمش لوله اهمیت بسیار زیادی دارد.
2- اتصالات مکانیکی نوع خنجری (پیوندی)
در این نوع اتصالات، اپراتور سر لوله‌ها را آماده می‌کند، عمق پیوند را روی لوله علامتگذاری می‌کند و لوله را تا عمق مشخص شده برای نصب اتصال مورد نظر، «خنجر» می‌زند. این نوع اتصالات در اندازه‌هایی از ½ اینچ در مقیاس CTS تا 2 اینچ در مقیاس IPS در دسترس هستند و همگی جزء طبقه بندی I طراحی در استاندارد ASTM D2513(2) می‌باشند که بیانگر عایق بندی به همراه مهار کامل در برابر بیرون کشیده شدن است.
3- کوپلینگ‌های مکانیکی پیچی
یکی از متداول‌ترین انواع اتصالات مکانیکی پلی اتیلن، اتصالات پیچی هستند که تاکنون در انواع و اقسام فراوانی به بازار عرضه شده‌اند. این نوع اتصالات نه‌تنها برای اتصال لوله و اتصالات پلی‌اتیلنی به یکدیگر استفاده می‌شوند، بلکه برای اتصال پلی‌اتیلن با سایر انواع لوله‌ها مانند لوله‌های PVC، فولادی و چدنی نیز به کار می‌روند. البته برای این کاربرد، محدودیت ابعادی ۱٫۲۵ اینچ به بالا در مقیاس IPS وجود دارد. اساس کار اتصالات پیچی به این شکل است که نقطه اتصال با فشردن یک گسکت الاستومری حول انتهای هر یک از دو طرف لوله پدید می‌آید.
در این روش اتصال لوله پلی اتیلن، ابتدا گسکت به دلیل تنگ‌تر شدن کمربند به دیواره خارجی لوله فشار وارد می‌کند و نوعی عایق فشاری پدید می‌آورد. این حلقه لوله‌گیر در برابر بیرون کشیده‌شدن لوله نوعی مقاومت بهینه ایجاد می‌کند که از استحکام تسلیم لوله پلی‌اتیلن مقداری بالاتر دارد.
4- اتصالات فلنجی
اتصالات فلنجی را تقریبا در تمام سامانه های اتصال می‌توان به کار گرفت. این اتصالات اغلب به جای مهره ماسوره ها به کار می‌روند. وقتی از این نوع اتصالات برای به هم بستن سامانه های لوله کشی متفاوت استفاده می‌شود، سامانه های رده بندی فلنج ها، قطر پیچ ها، دایره پیچ ها و واشرها باید با هم تطبیق داشته باشند. سامانه های پیچ و مهره ای و انبساطی می توانند در مواقعی که روشهای مختلف با هم ترکیب می شوند، مشکلات احتمالی مربوط به تنش بیش از حد مفاصل را کاهش دهند.
نکته‌ای که در بحث نحوه اتصال لوله های پلی اتیلنی با فلنج وجود دارد و تا حدود زیادی باعث محبوبیت این اتصالات شده، نصب و جداسازی راحت آن است. البته در کنار جداسازی آسان، این محصولات اتصال بسیار مقاومی پدید می‌آورند.
مراحل کلی جوشکاری لوله پلی اتیلن
مرحله اول: پاک سازی سطح لوله
مانند تمام انواع جوشکاری، تمیز کردن اجزای پلاستیکی قبل از اجرای جوشکاری پلی اتیلن در دستیابی به جوش‌های قوی و ساختاری مهم است. قبل از شروع جوشکاری پلی اتیلن درست مانند جوشکاری تمام مواد، سطح لوله‌ها باید آماده شود. باید آنها را تمیز و خشک کرده و از هرگونه ذرات و آلاینده‌ها پاک کنید تا نهایتا جوش مستحکم و مقاومی ایجاد شود.
به دو روش میتوانید سطح لوله را پاکسازی کنید، در روش اول میتوانید از غلتک برای صاف و یک‌دست‌کردن سطح لوله و حذف کامل لایه اکسید از سطوح جوشکاری استفاده کنید یا از شوینده‌های مخصوص لوله پلی اتیلن (Super Prep) استفاده کنید. توجه داشته باشید که شوینده‌های صنعتی برای این کار مناسب نیستند و موجب ایجاد پوشش فیلمی روی لوله‌ها می‌شوند.
مرحله دوم: پیش آماده‌سازی لوله
در این مرحله دو سر لوله را با یک دستمال نخی مشبک آغشته به استون یا الکل ایزوپروپیل تمیز می‌کنیم. سپس رنده را از داخل ظرف مخصوص جدا کرده و با استفاده از شاسی دستگاه، تراش دو سر لوله را آغاز می‌کنیم.
جهت رنده کردن و تراش دو سر لوله، رنده را روشن کرده و با فشاری حدود ۵ تا ۱۰ بار، دو سر لوله را تراش می‌دهیم. این عمل را تا زمانی که تراشه‌هایی که از دو سر لوله برداشته می‌شوند به‌طور یکپارچه از رنده خارج شوند، ادامه می‌دهیم. سپس فشار هیدرولیک را آرام آرام به صفر می‌رسانیم و رنده را از شاسی جدا کرده و در ظرف مخصوص قرار می‌دهیم.
هنگام جوشکاری پلی اتیلن، از نوار آلومینیومی یا نوار چسب برای نگه داشتن قطعات به طور موقت استفاده کنید. برای جفت کردن تمام لوله ها می بایست از گیره یا بیتهای مخصوص و همچنین پایه یا قرقره های مناسب که به بدنه لوله ها هیچگونه آسیبی نرساند استفاده نمود.
مرحله سوم: بررسی هم ترازی لوله
دو سر لوله تراشیده شده را نزدیک به یکدیگر قرار داده و همتراز بودن آنها را بررسی می‌کنیم. در این مرحله، حداکثر انحراف از هم‌محوری باید کمتر از ۱۰٪ حداقل ضخامت دیواره باشد.
نکته: توجه داشته باشید که در همه مراحل جوشکاری، فشار درگ به فشارهای داده شده در جدول اضافه خواهد شد.
مرحله چهارم: اعمال فشار درگ
فشار درگ یا فشار حرکتی به معنای افزایش تدریجی فشار هیدرولیک بر روی فک متحرک دستگاه است. در این مرحله، فشار درگ مورد نیاز براساس جدول مشخص شده بررسی و اعمال می‌شود.
فشار درگ در هر مرحله از جوشکاری می‌بایست توسط اپراتور با فشار سنج اندازه گیری و به فشار داده شده در جدول اضافه شود. فشار درگ به دست آمده را در فرم گزارش ثبت می‌کنیم.
مرحله پنجم: انجام جوشکاری لوله پلی اتیلن
برای جوشکاری پلی‌اتیلن باید از تجهیزات و ابزارهای مناسب نسبت به روش جوشکاری استفاده شود. هرچه از ابزار و لوازم با کیفیت برای این کار استفاده شود کیفیت و استحکام جوش نیز افزایش پیدا می‌کند. همچنین با توجه به اینکه کدام روش را برای جوشکاری لوله‌های پلی اتیلن استفاده می‌کنید باید به دما و فشار آن نیز توجه داشته باشید.
در این مرحله هیتر را از داخل ظرف مخصوص جدا کرده و با استفاده از یک دستمال نخی آغشته به استون یا الکل ایزوپروپیل، هیتر را تمیز می‌کنیم. سپس سطح دو سر لوله یا اتصال را به صورت همزمان در تماس کامل با صفحه هیتر قرار می‌دهیم تا جوش مذاب ایجاد شود. با استفاده از فشار درگ به دست آمده و با توجه به نمودار شکل جوش، شیر فشار هیدرولیک را بسته و پاور هیدرولیک را خاموش می‌کنیم. اجازه می‌دهیم زمان کول تایم یا زمان خنک شدن لوله طی شود.
مرحله ششم: خنک کاری
پس از کامل شدن زمان کول تایم، گپ انتهائی را برداشته و به هوا گردانده تا خنک شود. در این مرحله، استفاده از هر نوع مایعات، ریختن آب یا قرار دادن دستمال خیس ممنوع است. جوش باید در شرایط عادی خنک شده و به درجه نرمال برسد.
قدم آخر؛ کنترل کیفیت و آزمون‌ها
پس از اینکه جوشکاری پلی اتیلن به پایان رسید، برای اطمینان از کیفیت جوشکاری لوله پلی‌اتیلن، باید از آزمون‌های کنترل کیفیت مناسب استفاده کنید.
ارزیابی‌هایی مانند بازرسی ظاهری یا چشمی (Visual Inspection)، آزمون مایعات نافذ (Dye Penetrant Test) برای تشخیص ترک در خط جوش و آزمون هیدرواستاتیک (Hydrostatic Test) از آزمون‌های متداول در جوشکاری لوله پلی‌اتیلن هستند.
هزینه جوشکاری لوله پلی اتیلن
میزان پرداخت مراحل مختلف عملیات لوله گذاری و هزینه اجرای جوشکاری لوله های پلی اتیلن متفاوت است و به عوامل مختلفی بستگی دارد و شامل ردیف های زیر می‌شود:
- آماده سازی مسیر و تمیز کردن جاده لوله گذاری
- بارگیری لوله با دقت و حمل به محل کار با ریسه کشی کنار ترانشه
- انجام حفاری ترانشه با بهره گیری از ابزارهای مکانیکی تا رسیدن به عمق مورد نظر
- ایجاد شیب و مسطح کردن کف ترانشه به صورت دقیق
- حفاظت جامع از داخل لوله در برابر ورود مواد غیرمجاز
- برش و آماده سازی دقیق سر لوله برای اتصال
- قرار دادن لوله درون ترانشه با دقت و هوشمندی
- خاکریزی با استفاده از خاک سرندی حول و حوش لوله و بالای آن در ترانشه
- انجام آزمایش هیدرولیکی با رعایت نقشه های فنی
- توزیع و فشار دادن خاک سرندی با ابزار دستی تا حصول تراکم مطلوب
در نظر داشته باشید که اندازه قطر لوله ها یکی از عواملی است که باعث تفاوت هزینه جوشکاری پلی اتیلن می‌شود. همچنین لوله گذاری در عمق های بیشتر نیز موجب افزایش هزینه خواهد شد. نصب اتصالات نظیر سه راه، زانو و چهار راه نیز هزینه جوشکاری لوله پلی اتیلن را افزایش خواهد داد.
